بیان مسأله:
بحث ما در این تحقیق در مورد مراتب حکم شرعی است، آیا به طور کلی حکم شرعی دارای مراتب است، بعضی از اصولیون مراتبی را برای آن برشمرده اند و أدله ای نیز برای آن اقامه کرده اند و مشهور نیز همین قول را پذیرفته اند، بعضی از اصولیون با این نظر مخالف اند و در این بحث اشکال و جواب هایی مطرح است، من در این تحقیق قول محقق خراسانی و برخی از اشکالاتی که در این زمینه مطرح شده را مورد بررسی قرار داده ام.
چکیده
مراحل یا مراتب حکم شرعی، به معناى چگونگی شکلگیرى حکم و رسیدن آن به مکلف مىباشد.گرچه از ظاهر کلام محقق خراسانی به دست می آید که ایشان قائلند حکم شرعی 4 مرتبه دارد اما اینکه اطلاق حکم در تمامی این مراحل حقیقی است یا خیر، به وضوح بیان نشده است، و همین مطلب سبب پیدایش تبیین ها و تحلیل های مختلفی از دیدگاه ایشان از یک سو و از سوی دیگر باعث شده تا اصولیون به ایشان انتقادها و اشکالات متعددی وارد کنند.
در فصل 1 مقاله پیش رو ابتدا نظریه محقق خراسانی تبیین می شود و در پایان و در ضمن پاسخ به اشکال محقق بروجردی مبنی بر عدم تصور مراتب گوناگون برای حکم، به دیدگاه محقق خراسانی اشاره خواهد شد که با توجه به تصور مراتب چهارگانه برای حکم، آیا از نظر ایشان اطلاق حکم در تمامی این مراحل حقیقی است یا خیر ؟
سپس در فصل بعدی ، هرکدام از مراحل چهارگانه مذکور به تنهایی تحلیل و بررسی شده و به برخی از اشکالاتی که پیرامون هریک از آنها وجود دارد اشاره خواهد شد.